Η εξαήμερη εργασία δίνει τη δυνατότητα σε εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης να δουλεύουν έξι ημέρες αντί για πέντε, χωρίς όμως να ξεπερνούν το ανώτατο όριο των 48 ωρών εβδομαδιαίως, όπως ορίζεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Ο βασικός λόγος που καθιερώθηκε το μέτρο αυτό, είναι η ενίσχυση της οικονομίας, αλλά και η αύξηση της παραγωγικότητας, ιδιαίτερα σε κλάδους που αντιμετωπίζουν έλλειψη προσωπικού, ενώ επιχειρήσεις που λειτουργούν με υψηλές απαιτήσεις, όπως βιομηχανικές μονάδες ή τουριστικές επιχειρήσεις, μπορούν πλέον να επεκτείνουν το ωράριό τους νόμιμα.
Έτσι, για παράδειγμα, σε ένα ξενοδοχείο που βρίσκεται σε τουριστική περιοχή, οι υπάλληλοι υποδοχής ενδέχεται να εργάζονται πλέον έξι ημέρες την εβδομάδα κατά τη θερινή περίοδο, επιτρέποντας στο κατάλυμα να παρέχει συνεχή εξυπηρέτηση στους επισκέπτες. ενώ την ίδια στιγμή, το προσωπικό επωφελείται οικονομικά.
Τι Αλλάζει με τον Νόμο 5053/2023;
Ο νέος νόμος 5053/2023 φέρνει σημαντικές αλλαγές στον εργασιακό χάρτη, αφού επιτρέπει τη λειτουργία επιχειρήσεων με εξαήμερη εργασία. Η ρύθμιση αυτή σχεδιάστηκε ώστε να παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία στις επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες παραγωγής ή λειτουργίας. Ταυτόχρονα, εισάγει νέες υποχρεώσεις για τους εργοδότες, διασφαλίζοντας ότι οι εργαζόμενοι δεν θα υποστούν υπερβολική επιβάρυνση ή καταπάτηση των δικαιωμάτων τους. Ο νόμος αυτός, δίνει στις επιχειρήσεις τη δυνατότητα να εφαρμόζουν εξαήμερη εργασία, υπό συγκεκριμένους όρους όπως:
- Ο εργαζόμενος μπορεί να εργαστεί μία επιπλέον ημέρα με προσαύξηση 40% στο ημερομίσθιο.
- Ο εργοδότης οφείλει να διασφαλίζει ρεπό σε εξαήμερη εργασία και τουλάχιστον 11 ώρες ανάπαυσης μεταξύ των βαρδιών.
- Η εξαήμερη εργασία δεν επιτρέπεται σε όλες τις επιχειρήσεις, αλλά μόνο σε όσες εμπίπτουν σε συγκεκριμένους κλάδους.
Σε Ποιους Κλάδους Εφαρμόζεται η Εξαήμερη Εργασία;
Η εξαήμερη εργασία στο δημόσιο δεν προβλέπεται από τον νόμο, στον ιδιωτικό τομέα όμως, εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις που λειτουργούν με συνεχόμενα ή εντατικά ωράρια. Οι κλάδοι που επηρεάζονται περισσότερο είναι εκείνοι που απαιτούν συνεχή λειτουργία ή παρουσιάζουν υψηλή εποχιακή ζήτηση, κάνοντας απαραίτητη την μια επιπλέον εργάσιμη ημέρα.
Ειδικά σε τομείς όπως η παραγωγή, η εστίαση, το εμπόριο και ο τουρισμός, η εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας θεωρείται αναπόφευκτη, λόγω των αυξημένων αναγκών σε ανθρώπινο δυναμικό. Οι κύριοι κλάδοι που εντάσσονται στο νόμο 5053/2023 είναι:
- Βιομηχανία και μεταποίηση: Στα εργοστάσια παραγωγής, η δυνατότητα εξαήμερης εργασίας εξασφαλίζει σταθερή ροή παραγωγής και τη μείωση των καθυστερήσεων στις παραδόσεις των προϊόντων.
- Εμπόριο και λιανεμπόριο: Καταστήματα με εκτεταμένο ωράριο, ιδιαίτερα σε τουριστικές περιοχές ή σε περιόδους γιορτών, μπορούν να λειτουργούν με επιπλέον προσωπικό, καλύπτοντας την αυξημένη καταναλωτική κίνηση.
- Τουρισμός και εστίαση: Ξενοδοχεία και εστιατόρια χρειάζονται ευέλικτα ωράρια, κυρίως σε περιόδους αιχμής, προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των επισκεπτών.
- Logistics και μεταφορές: Οι εταιρείες διανομής εξαρτώνται από τη συνεχή λειτουργία, κάνοντας την εξαήμερη εργασία αναγκαία για την έγκαιρη μεταφορά των εμπορευμάτων και των προϊόντων.
Πώς Επηρεάζει η Νέα Ρύθμιση τους Εργαζόμενους;
Μπορεί η εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας να απαιτείται σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις που λειτουργούν με συνεχόμενα ή με εντατικά ωράρια, ακόμα και ανά περιόδους. Η επιπλέον εργάσιμη ημέρα μπορεί να είναι επωφελής για όσους αναζητούν μεγαλύτερο εισόδημα ή εργασιακή ανέλιξη, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε κόπωση και δυσκολία στη διαχείριση προσωπικού χρόνου. Γι’ αυτό και πρέπει να τηρούνται τα προβλεπόμενα από το νόμο σε αυτές τις εξτρά εργάσιμες ώρες, καθώς η εξαήμερη εργασία έχει θετικά και αρνητικά σημεία για τους εργαζόμενους.
Οφέλη:
- Αύξηση εισοδήματος μέσω της προσαύξησης 40% στο ημερομίσθιο.
- Δυνατότητα περισσότερων ωρών εργασίας για όσους επιθυμούν να αυξήσουν τις απολαβές τους.
- Περισσότερες επιλογές για εργαζόμενους με εποχιακές ανάγκες, καθώς όσοι απασχολούνται σε τομείς με υψηλή ζήτηση μπορούν να αξιοποιήσουν την έξτρα εργάσιμη ημέρα για μεγαλύτερο εισόδημα.
- Ενίσχυση της εργασιακής ασφάλειας, καθώς η αυξημένη ζήτηση για προσωπικό μπορεί να μειώσει την ανεργία σε συγκεκριμένους κλάδους.
- Προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης, καθώς οι εργαζόμενοι που επιλέγουν να εργαστούν επιπλέον ημέρες αποκτούν περισσότερη εμπειρία, αυξάνοντας τις πιθανότητες για προαγωγή ή καλύτερες ευκαιρίες απασχόλησης.
Επιπτώσεις:
- Αυξημένη κόπωση και σωματική καταπόνηση, ιδιαίτερα σε εργασίες με απαιτητικές συνθήκες.
- Δυσκολία εξισορρόπησης προσωπικής ζωής και εργασίας, λόγω περιορισμένου χρόνου ξεκούρασης.
Τι Ισχύει για τους Εργοδότες;
Οι επιχειρήσεις που επιθυμούν να εφαρμόσουν εξαήμερη εργασία πρέπει να τηρούν συγκεκριμένους κανόνες ώστε να διασφαλίζουν τη νομιμότητα και την ευημερία των εργαζομένων. Αν και η επιπλέον εργάσιμη ημέρα μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, απαιτείται ισορροπία ώστε να μην οδηγήσει σε υπερβολική κόπωση ή νομικές κυρώσεις.
Ενώ η εξαήμερη εργασία μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα, επιφέρει αυξημένο λειτουργικό κόστος, καθώς απαιτεί υψηλότερες μισθολογικές δαπάνες, όμως, δίνει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, καθώς οι επιχειρήσεις μπορούν να καλύψουν μεγαλύτερη ζήτηση και να προσφέρουν καλύτερη διαχείριση του φόρτου εργασίας.
Η σωστή εφαρμογή της εξαήμερης εργασίας κι ο μισθός, μπορεί να ωφελήσει τόσο τους εργοδότες όσο και τους εργαζόμενους, εφόσον τηρούνται όσα προβλέπει ο νόμος. Οι βασικές υποχρεώσεις των εργοδοτών είναι:
- Η Πληρωμή της νόμιμης προσαύξησης, καθώς η έκτη ημέρα εργασίας αμείβεται με προσαύξηση 40% στο ημερομίσθιο, εξασφαλίζοντας δίκαιη αποζημίωση.
- Τήρηση των ωρών ανάπαυσης, ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν τουλάχιστον 11 ώρες ξεκούρασης μεταξύ των βαρδιών.
- Καταγραφή ωρών εργασίας, με την επιχείρηση να οφείλει να τηρεί ακριβές στοιχεία για το ωράριο εργασίας, αποφεύγοντας παράνομες υπερωρίες.
Πώς Μπορεί να Προστατευθεί Ένας Εργαζόμενος;
Η εξαήμερη εργασία μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη κόπωση, αδικαιολόγητες υπερωρίες και παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων, αν δεν εφαρμοστεί σωστά, για αυτό και οι εργαζόμενοι πρέπει να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους ώστε να λαμβάνουν προληπτικά μέτρα και να διασφαλίσουν ότι η εργασία τους δεν θα μετατραπεί σε εκμετάλλευση. Κάποια βασικά μέτρα προστασίας είναι τα ακόλουθα:
- Συμβουλή από ειδικό σε εργασιακά θέματα, όπως ο δικηγόρος Αθηνών Κωνσταντίνος Τσουμάνης: Ένας δικηγόρος με εξειδίκευση στα εργασιακά μπορεί να καθοδηγήσει τον εργαζόμενο για τις νομικές του επιλογές, να τον βοηθήσει σε περίπτωση εργοδοτικής αυθαιρεσίας και να αναλάβει νομικές ενέργειες αν χρειαστεί.
- Καταγραφή ωραρίου: Οι εργαζόμενοι πρέπει να διασφαλίζουν ότι το ωράριό τους καταγράφεται σωστά και να διατηρούν προσωπικό αρχείο με τις ώρες εργασίας τους, ώστε να μπορούν να αποδείξουν τυχόν παραβάσεις.
- Επαφή με εργατικά σωματεία: Η επικοινωνία με σωματεία ή νομικούς συμβούλους μπορεί να παρέχει σημαντική στήριξη σε περίπτωση εργοδοτικών αυθαιρεσιών.
- Καταγγελία παραβάσεων: Αν ένας εργοδότης δεν πληρώνει την προσαύξηση ή αναγκάζει τους εργαζόμενους να δουλεύουν περισσότερες ώρες χωρίς αποζημίωση, μπορούν να απευθυνθούν στην Επιθεώρηση Εργασίας ή να κάνουν ανώνυμη καταγγελία μέσω της σχετικής πλατφόρμας σε συνεννόηση με έναν ειδικό σε εργασιακά θέματα.